بررسی ارجحیت غذایی ماهی قزل آلای خال قرمز در رودخانه شفارود استان گیلان

قزل­آلای خال قرمز جمعیتی آسیب­پذیر از ماهی آزاد دریای خزر بوده ولی در اغلب آبهای شیرین حوزه ایرانی دریای خزر انتشار دارد و در رودخانه شفارود نیز، این ماهی دارای فراوانی مناسبی در مناطق بالادست است. این بررسی با هدف آشنایی از خصوصیات زیست شناختی تغذیه قزل آلای خال قرمز و از زمستان 1388 تا پاییز 1389 انجام و از دستگاه الکتروشوکر و تور پرتابی جهت صید ماهیان استفاده شد. ماهیان مورد بررسی دارای اوزان 54/7 تا 4/78 (7/14±56/26) گرم، طول کل 89 تا 192 (میانگین 8/21± 43/128) میلیمتر و سن +0 تا +4 (میانگین 8/0±15/2 سال) بودند. میانگین­های شاخص طول نسبی لوله گوارش (rlg) 10/0±85/0، شاخص پری لوله گوارش (gsi) 5/3±08/6 و شاخص شدت تغذیه (if) در آنها 4/157±45/195) برآورد و شاخص تهی بودن لوله گوارش (cv) صفر (0) تعیین گردید.  در لوله گوارش قزل آلای خال قرمز شفارود 31 خانواده از 14 راسته شامل کرمهای کم تار (lambricidae و lumbriculidae)، ناجورپایان (gammaridae)، جورپایان (asellidae)، عنکبوت­های آبی (hygrobatidae)، هزارپایان (myriapoda)، حشرات قاب بال (dytiscidae و elmidae)، دوبالان (blephariceridae، chironomidae، empididae، simuliidae، stratiomyidae، tabanidae و tipulidae)، یکروزه ها (baetidae ، ephemeridae و heptagenidae)،                پرده­ بالان (formicidae)، مگالوپترا (sialidae)، سنجاقکها (agrionidae)، بهاره ها (leucteridae ، nemouridae ، perlidae و taeniopterygidae)، بال موداران (hydropsychidae،lepidostomatidae ، limnephilidae، philopotamidae و rhyacophilidae)  و نیم بالان جداسازی گردید و لذا این ماهی در منطقه مطالعاتی، گونه­ای وسیع­خوار و گوشتخوار محسوب می­گردد. بررسی فراوانی مشاهدات طعمه­ها نشان داد که در لوله گوارش قزل­آلای خال قرمز در زمستان دوبالان و یکروزه ها، در بهار ، دوبالان ، یکروزه ها و بال موداران، در تابستان، دوبالان، یکروزه­ها، بال موداران، بهاره­ها و پرده­بالان و در پاییز، دوبالان و یکروزه­ها بعنوان غذای اصلی مصرف­شده  که در سنین مختلف نیز تغییرات دیده می­شود و در کل، دوبالان (9/97 درصد)، یکروزه­ها (3/83 درصد)،  بهاره ها (1/52 درصد) و بال موداران (1/52 درصد) بعنوان غذای اصلی و سایر اقلام غذایی بعنوان غذای ثانویه (فرعی) یا اتفاقی (تصادفی) مصرف شده اند.